Cursus: anatomie van de mens èn anatomie van het tekenen

De doelstelling van anatomiestudie in verband met tekenen en schilderen naar model is vooral: de ordening te doorgronden van de grote hoeveelheid details die we in een lichaam waar kunnen nemen. Niet eenvoudig, want elke beweging zal die details meer of minder doen veranderen.

Weet wat je ziet.

Anatomische kennis is in principe voor het ruimtelijk doorgronden van het model zeer waardevol.
Er kleeft een gevaar aan de anatomiestudie: het is behoorlijk complex. Misverstanden liggen op de loer. Simplificaties of juist overwaardering van details zorgen voor extra ‘ruis’ in plaats van verheldering.
Om anatomie werkelijk te begrijpen moeten de spiergroepen uiteindelijk in detail worden ‘ontrafeld’, maar de grote lijn mag nooit uit het oog worden verloren. Dat is niet eenvoudig. Toch is dit van het allergrootste belang. Uiteindelijk moet je vooral afgaan op wat je ziet, niet op wat je weet.  Het is dus zaak niet te zien wat je weet, maar te weten wat je ziet!

Doel van deze cursus Anatomie is je hierin te begeleiden.  We bieden je een structuur aan waarbinnen de grote lijnen eenvoudig terug te vinden zijn. In die structuur vindt steeds verder gedetailleerde kennis gemakkelijk zijn plaats. Zo blijft leren overzichtelijk en voorkom je te verdrinken in details.

Deel I van de cursus (10 lessen): Introductie. Ellipssysteem en het skelet, introductie van de grote spiergroepen.

De cursus Anatomie is opgebouwd in drie delen. De eerste 12 lessen beginnen met vier lessen waarin je kennis maakt met een indeling van het lichaam in acht grote groepen en met de meeste botten van het skelet. Je leert een vereenvoudigende manier van weergeven van de mens, die ons een structuur geeft om verdere anatomische kennis te plaatsen. Ellipsoiden en ovalen liggen aan de basis van deze manier van denken die ik zelf heb ontwikkeld (een verbeterde versie van de zgn. ‘curvilineaire methode’). Kort wordt ook de samenhang met de bekendere, ‘hoekige’ manier behandeld (de ‘box-methode’).

Vervolgens maken we in de eerste vier lessen kort kennis met de meeste botten en belangrijkste gewrichten. In de  acht lessen daarna komen alle grote groepen spieren aan de orde, die we net onder de huid aantreffen. Zo leer je ruwweg de meeste spieren en botten kennen, zonder erg in te gaan op hun functie en diepere opbouw. Dat komt later in het tweede deel uitgebreider aanbod. Eerst moeten we oppervlakkig kennis maken met de botten en spieren van het lichaam, zodat we minder snel het overzicht kwijtraken  zodra we ingaan op de diepere structuren en eigenschappen.

Deel II van de cursus (10 lessen): beter worden in het herkennen van anatomie in elk model. Diepere spieropbouw en intelligenter tekenen.  

In het tweede deel van de cursus gaan we dieper in op het herkennen van anatomische details in het model en leren botten en spieren beter kennen. We gaan in op de diepere spieropbouw en keren ook regelmatig terug naar het skelet. het skelet leren zien in een model is misschien wel de meest behulpzame anatomische kennis in verband met tekenen.

elke les wordt een van de acht hoofdgroepen van het lichaam behandeld of onderdelen daarvan. Het hoofd en hals, de romp: voorzijde en achterkant, de heup, benen, de schoudergordel, armen. Handen en voeten, knieen en ellebogen krijgen speciale aandacht.  Een viertal lessen zal aan het hele lichaam worden besteed, met speciale aandacht voor proporties, eigenschappen die van belang zijn voor beweging en balans.

Een degelijke start: online inhoudelijke anatomische lessen (voorbereiden voor de les) en volop tekenles in de klas.

Met behulp van afbeeldingen, voorbeelden, een modelskelet en naaktmodellen wordt de anatomie uitgelegd.  In de eerste 10 lessen ontvang je voor elke les per e-mail uitleg in tekst en afbeeldingen over de anatomie en mijn tekensysteem en meetmethode.  Het is een volledige inleiding, waarop we verder gaan in het tweede deel van de cursus. Dan volgen daar wekelijks uitbreidingen op. Ik raad aan een 3D virtuele anatomische atlas aan te schaffen (bijvoorbeeld: muscle premium van Visible Body of 3D4Medical Complete Anatomy van Elsevier) om de behandelde botten en spieren goed en van alle kanten te kunnen bestuderen. Het hoeft niet duur meer te zijn en helpt echt om sneller een ruimtelijk begrip op te doen van de anatomie.  Tijdens de model tekenles hebben we dan vooral aandacht voor praktische tekenoefeningen en anatomie naar model, waarin je de online en direct  verkregen informatie in de praktijk kunt toetsen.

We gaan ook in op een paar aspecten van tekenvaardigheid. Het ‘met de vorm mee’ tekenen wordt ontleed, het bewust werken met schaduwen en slagschaduwen, verschillende soorten arceren, werken in lijn en/of toon.

Na 20 lessen ben je redelijk vertrouwd met voor kunstenaars belangrijke kennis van het menselijk lichaam, en kan je in elk model, hoe verschillend ook, de overeenkomstige onderliggende structuur terugvinden. Je weet de weg, en hebt voldoende gereedschap om zelfstandig je kennis en vaardigheid uit te breiden.

Eventueel vier extra tekenlessen over het skelet

In deze korte anatomiecursus is geen tijd om alleen met een skelet als model de beenderen te tekenen en te bestuderen. Je krijgt alleen de  lesteksten en afbeeldingen toegezonden en in de lessen worden ze vanzelfsprekend wel in het model aangewezen. Eigenlijk is het wel aan te raden het skelet op zichzelf te  bestuderen. Je kunt een skeletmodel aanschaffen en dat zelf thuis doen. Het is ook mogelijk vier extra lessen af te spreken op een ander tijdstip, bijvoorbeeld op donderdagmiddagen of zaterdagen en te tekenen onder mijn begeleiding in mijn atelier. Kosten: gemiddelde prijs per les (36,75 inc 21% BTW).